نسبت کنتراست مانیتور (Contrast Ratio) را باید یکی از مهم‌ترین عوامل انتخاب یک نمایشگر دانست که اغلب توسط شرکت‌های ساخت تلویزیون یا مانیتور، بزرگ‌نمایی می‌شود. به دلیل اهمیت شاخص نسبت کنتراست در عملکرد یک تلویزیون و صفحه نمایش، شناخت آن موجب خواهد شد تا ما بتوانیم در هنگام خرید، بهترین گزینه را انتخاب کنیم.
در ساده‌ترین تعری، نسبت کنتراست مانیتور به تفاوت میان روشن‌ترین و تاریک‌ترین تصاویری که یک نمایشگر میتواند تولید کند، اطلاق می‌شود. به شکل دیگر، نسبت کنتراست مانیتور همان تفاوت میان سیاه و سفید نمایشگر است. برای مثال، اگر تلویزیون شما در حالتی که رنگ سفید روی آن نمایش داده می‌شود، 450 نیت روشنایی ایجاد کند و شدت روشنایی با نمایشگر کاملاً سیاه، 0.1 نیت باشد، شاخص Contrast Ratio آن 4500 خواهد بود.
از این به بعد اما همه چیز کمی پیچیده‌تر است؛ هیچ استاندارد تعریف شده‌ای برای اندازه‌گیری بهترین کنتراست مانیتور وجود ندارد و شرکت‌های ساخت تلویزیون می‌توانند با سوءاستفاده از این موضوع و اندازه گرفتن داده‌های مورد نیاز با فقط یک پیکسل که ورودی نور آن را تحت شرایط غیر عادی بالا برده‌اند، به روشنایی حداکثر بسیار بالایی دست پیدا کنند.
آن‌ها سپس شدت نور خارج شده از همان پیکسل را در حالتی که هیچ‌گونه جریانی به آن وارد نمی‌شود، اندازه می‌گیرند. همان‌طور که احتمالاً حدس می‌زنید، اعداد به دست آمده از این روش نماینده خوبی برای شرایط کاری روزمره شما نیستند و عملکرد واقعی، انحراف بسیاری از عملکرد ادعا شده توسط شرکت‌های سازنده خواهد داشت.
باید به این نکته اشاره کنیم که اغلب شرکت‌های سازنده بعد از بررسی بازار و داده‌های به دست آمده از محصولات شرکت‌های رقیب، میزان نسبت کنتراست مانیتور مورد نیاز برای داشتن فروشی خوب در بازار را تخمین می‌زنند و سپس با در نظر گرفتن مدل یا رده قیمتی محصول خود، همان اعداد را با کمی تغییر به عنوان کنتراست جدیدترین تلویزیون یا مانیتورشان اعلام می‌کنند.
با این وجود، تنها راه تشخیص و اطلاع یافتن از میزان دقیق نسبت کنتراست مانیتور لپ تاپ و کنتراست صفحه نمایش موبایل باید در بررسیهای سایت‌های فناوری مختلف جستجو کرد. همچنین می‌توانید با چشم نیز کاملاً تفاوت میان نسبت کنتراست در تلویزیون‌های مختلف را تشخیص دهید. در ادامه، به معرفی هرچه بیشتر نسبت کنتراست مانیتور می‌پردازیم.
نسبت کنتراست مانیتور خوب یا بد را چگونه تشخیص دهیم؟
در حال حاضر این مقاله را با نمایشگری می‌خوانید که نسبت کنتراست خاص خود را دارد. به همین دلیل، نمی‌توان به صورت دقیق اطمینان حاصل کرد که تصویری که در ادامه برای مقایسه نسبت کنتراست خوب و بد برای شما قرار داده شده، همان گونه که مقصود نویسنده است به شما انتقال پیدا کند. به هر حال، به دلیل تفاوت‌های آشکار میان دو عکس، احتمالاً تعداد زیادی از شما بتوانید تفاوت را تشخیص دهید.
عکس سمت چپ در نمایشگر مناسب، نشان دهنده نسبت کنتراست صحیح است و عکس سمت راست به دلیل غیر واقعی‌تر بودن رنگ سیاه، نسبت کنتراست پایینی را به نمایش می‌گذارد. همچنین به راحتی می‌توانیم ببینیم که سایر رنگ‌های این تصویر نیز چندان دقیق و شفاف نیستند.
کنتراست واقعی و کنتراست دینامیک چیست؟
نسبت کنتراست در مانیتور دو جنبه دیگر نیز دارد که از آن‌ها به عنوان کنتراست واقعی «Native» و کنتراست دینامیک یاد می‌شود. نسبت کنتراست واقعی بیشتر به فناوری ساخت پنل نمایشگر بستگی دارد و در هر تصویری، بر اساس مقایسه بین روشن‌ترین نقطه آن با تاریک‌ترین نقطه همان تصویر حاصل می‌شود.
کنتراست دینامیک اما به مجموعه فناوری‌های اشاره دارد که می‌توانند نسبت به تنظیم کنتراست مانیتور با توجه به محتوایی که روی نمایشگر شما نشان داده می‌شود، عمل کنند. این نسبت کنتراست مانیتور متغیر است و با توجه به هر صحنه تغییر می‌کند.
تصویر بالا را می‌توان مثال خوبی برای توضیح روشنایی نسبی دانست؛ اگر LCD شما از 100 درصد ظرفیت روشنایی خود استفاده کند، نقاط روشن بسیار خوب به نظر می‌رسند، اما رنگ سیاه عمق لازم را نخواهد داشت. و اگر روشنایی نمایشگر روی اعداد پایین تنظیم شود، عمق رنگ سیاه بسیار مطلوب خواهد بود، ولی تلویزیون نخواهد توانست تصاویر را با روشنایی کافی به نمایش بگذارد.
وقتی نور پس زمینه صفحه نمایش قابل کنترل باشد، میتواند تصویر مورد نظر شما را به شکلی تنظیم کند که نسبت کنتراست تصویر طبیعی‌تر به نظر برسد؛ اگر تصویر شما تاریک باشد، نور پس زمینه LCD شما نیز تاریک‌تر خواهد و اگر تصویر روشن باشد، نور پس زمینه نیز زیاد می‌شود.
با این حال این نکته را در نظر داشته باشید که هرچند در این حالت ظاهراً نسبت کنتراست صفحه نمایش بهتر شده است، نمی‌توان آن را تغییری انقلابی نامید. حقیقت این است در دنیای واقعی، کنتراست دینامیک تاثیری بر کیفت تصویر ندارد، زیرا شما نمی‌توانید در هر لحظه شدت روشنایی را از صفر به 100 و بر عکس، تغییر دهید.
اگرچه LED های یک تلویزیون LED LCD می‌توانند خاموش شوند تا عمق بالایی از رنگ سیاه را اینجا کنند، این امکان در هنگام نمایش ویدئو، عملاً وجود ندارد. تصویر پایین را در نظر بگیرید که در سمت راست، نمایشگری با عمق رنگ سیاه عالی را نشان می‌دهد، اما به دلیل کم شدن نور پس زمینه، رنگ سفید به خاکستری گراییده است. در سمت راست اما نمایشگری را می‌بینم که از نسبت کنتراست واقعی یا Native بهتری برخوردار بوده و رنگ سفید به زیبایی نمایش داده می‌شود.
در حال حاضر تولیدکنندگان تلویزیون از روش‌های بسیاری برای افزایش نسبت کنتراست واقعی استفاده می‌کنند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، فناوری Local Dimmig نام دارد که به کمک آن می‌توان روشنایی LED ها را به صورت ناحیه‌ای کنترل و تاریکی موضعی ایجاد کرد. البته تلویزیون‌های دارای این تکنولوژی، تعداد نقاط کنترل نور متفاوتی دارند؛ بدیهی است که با افزایش این نقاط، نسبت کنتراست مانیتور نیز افزایش پیدا می‌کند و عمق رنگ سیاه در تصاویر بیشتر می‌شود.
موضوع دارای اهمیت دیگر در تعیین کیفیت Local Dimming را باید نوع نور پس زمینه دانست. نور پس زمینه Full-array بهترین نوع لوکال دیمینگ را ایجاد می‌کند، زیرا در این حالت LED ها در سراسر پنل به طور یکنواخت پراکنده شده‌اند و می‌توانند یکنواختی رنگ سیاه بهتری ایجاد کنند.
متاسفانه در حال حاضر بسیاری از تلویزیون‌های LED LCD، به صورت Edge-lit طراحی می‌شوند که در آن‌ها، LED ها در حاشیه‌های نمایشگر حضور دارند. این موضوع باعث شده تا فناوری لوکال دیمینگ تنها در همین حاشیه‌ها قابل اجرا باشد. با این حال، فناوری‌های دیگری نیز برای بهبود عمق تصویر در این تلویزیون‌ها در نظر گرفته شده تا عملکرد آن‌ها در به وجود آوردن کنتراست واقعی، بهبود پیدا کند.
مشکلی به نام اندازه‌گیری
ممکن است با وجود تمامی این پیچیدگی‌ها از خود بپرسید که چگونه می‌توان از خرید یک تلویزیون یا نمایشگر با نسبت کنتراست خوب اطمینان حاصل کرد؟
هیچ روش صد در صد مناسبی برای اطمینان حاصل کردن از میزان نسبت کنتراست تلویزیون‌ها وجود ندارد
متاسفانه این کار با مقایسه از طریق مراجعه به فروشگاه امکان ندارد، زیرا نحوه نورپردازی در این مکان‌ها، همه چیز را متفاوت جلوه می‌دهد. بروشورهای مشخصات را نیز باید به دلیل ملاحظات رقابتی و تمایل شرکت‌ها برای درج عددهای غیر واقعی، فراموش کنید.
پس تنها منبع باقی مانده را باید بررسیهای نگاشته شده توسط سایت‌های مختلف دانست. در این روش به دلیل نبود یک استاندارد یکسان و جامع برای اندازه‌گیری شاخص کنتراست در مانیتور، معمولاً بین اعداد اعلامی این سایت‌ها اختلاف زیادی وجود دارد.
روش‌های اندازه‌گیری نیز بسیار با یکدیگر تفاوت دارند؛ برای مثال، در روش ANSI، هشت مستطیل سیاه و سفید به صورت شطرنجی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا میانگینی از نوردهی آن‌ها به ما ارائه شود. در این حالت هم روشنایی نقاط سفید قطعاً بر نقاط تاریک تاثیر خواهد گذاشت. روش ANSI همچنین زمان زیادی از شما خواهد گرفت.
نتیجه‌گیری
خبر بد این است که هیچ روش صد در صد مناسبی برای اطمینان حاصل کردن از میزان نسبت بهترین کنتراست تلویزیون ها وجود ندارد، اما خبر خوب این که شما اکنون با اطلاعات به دست آمده از این مقاله، قطعاً به یک درک اولیه دست پیدا کرده‌اید و دیگر گول اعداد فضایی اعلام شده توسط شرکت‌ها را نخواهید خورد.
